[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ferdynand Magellan (ur.wiosną 1480-27.041521), portugalski żeglarz i odkrywca w służbie hiszpańskiej.
Magellan dotarł do , stolicy Hiszpanii, roku, i stamtąd udał się do , aby spotkać się z nastoletnim królem, (późniejszym władcą Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Karolem V).
Korzystając z pomocy Juana de Aranda, jednego z trzech głównych oficjeli Domu Indyjskiego w Sewilli, i innych przyjaciół, zwłaszcza Portugalczyka Diego Barbosa, Magellan naturalizował się jako Hiszpan. Zyskując w Sewilli znaczne wpływy, zdobył posłuchanie u Karola i potężnego , biskupa (niegdyś wroga ).
Nieco wcześniej Magellan odkrył mapę, naszkicowaną na podstawie wcześniejszych podróży, która wskazywała , dużą deltę w kształcie zatoki w Ameryce Południowej, jako przejście przez kontynent na . Zdecydował się na pionierskie przejście tą drogą, aby dotrzeć do (Wysp Korzennych), klucza do strategicznie ważnego i niezwykle lukratywnego handlu przyprawami. Podobno, aby zrealizować ten projekt, miał się zobowiązać do płynięcia na południe aż do 75. .
W planie tym pomógł mu Ruy Faleiro, astronom i uchodźca portugalski, który pozyskał nieocenione wsparcie finansowe ze strony Christophera de Haro, członka wielkiej firmy z , żywiącego urazę do króla Portugalii. roku król Karol zaaprobował plan Magellana i przyznał mu hojne fundusze. W ramach umowy Magellan i Faleiro, jako dowódcy wyprawy, mieliby otrzymać 1/20 wszystkich zysków i oni, oraz ich potomkowie, mieliby rządzić wszelkimi odkrytymi ziemiami, nosząc tytuły Adelantados (gubernator prowincji granicznej).
Magellan złożył przysięgę na wierność w kościele Santa María de la Victoria de Triana, przekazując pewną sumę pieniędzy klasztornym mnichom, aby modlili się za jego powodzenie.
Za pieniądze otrzymane od króla, Magellan i Faleiro zakupili 5 statków; Trinidad (wyporność 110 ton, załoga 55 osób), San Antonio (wyporność 120 ton, załoga 60), Concepcion (wyporność 90 ton, załoga 45), Victoria (wyporność 85 ton, załoga 42) i Santiago (wyporność 75 ton, załoga 32). Trinidad był statkiem flagowym Magellana, a poza Faleiro kapitanami pozostałych byli Juan de Cartegena, Gomez, Gaspar de Quesada i Luis de Mendoza.
W 1519 zorganizował wyprawę do Wysp Korzennych) drogą zachodnią. W styczniu 1520 dotarł do La Platy i rozpoczął poszukiwania cieśniny łączącej Ocean Atlantycki i Spokojny, badając przy tym całe południowe wybrzeże Ameryki Południowej
W październiku 1520 wyprawa dotarła do cieśniny, zwanej do dziś Cieśniną Magellana, i wypłynęła na ocean, który żeglarze nazwali Spokojnym. Karawele wzięły kurs na Moluki, ale wskutek nieścisłości ówczesnych map dopłynęły do Marianów, a następnie do Filipin. Tu Magellan zginął walcząc z tubylcami (27 kwietnia 1521). Wyprawa była jednak kontynuowana, dzięki czemu przeszła do historii jako pierwsza wyprawa dookoła świata.
Imieniem Magellana nazwano nie tylko cieśninę, którą odkrył, ale też południową prowincję Chile.
DZIECIŃSTWO
Magellan urodził się na kamienistej farmie w , we współczesnym dystrykcie , w położonym na północnym wschodzie regionie . Jego rodzicami byli Pedro Rui de Magalhães, burmistrz miasta, i Alda de Mesquita. Magellan miał dwoje rodzeństwa: brata Diego de Sousa i siostrę Isabel.
Rodzice Magellana zmarli, gdy miał 10 lat. W wieku 12 lat Magellan został paziem króla i królowej Eleonory na dworze królewskim w , dokąd jego brat przyjechał dwa lata wcześniej. Tutaj, razem z kuzynem Francisco Serrano, Magellan kontynuował edukację, interesując się szczególnie i . Niektórzy spekulują, że jego nauczycielem mógł być . W roku Magellan został .
W wieku 20 lat wypłynął po raz pierwszy na morze. W roku popłynął do , aby wprowadzić tam na urząd portugalskiego wicekróla i założyć po drodze bazy wojskowe i morskie. To właśnie tam uzyskał chrzest bojowy: gdy miejscowy król odmówił płacenia daniny, oddziały zdobyły miasto w dzisiejszej .
W roku Magellan został wysłany do , gdzie wziął udział w bitwie pod i został poważnie ranny w kolano w trakcie oblężenia mauretańsko-marokańskiej twierdzy. Mimo ran i otrzymania kilku medali Magellan został oskarżony o nielegalny handel z muzułmańskimi Mauretanami. Wdał się też w konflikt z Almeidą: gdy opuścił bez zezwolenia armię, Almeida posłał negatywny raport o żeglarzu na portugalski dwór. Kilka oskarżeń wycofano, ale Magellan popadł w niełaskę króla , który odmówił podniesienia mu dochodów.
Król znajmił także Magellanowi, że po roku nie będzie już dalej zatrudniony w królewskiej służbie. W roku Magellan – za zezwoleniem króla – formalnie wyrzekł się obywatelstwa i wyjechał, aby zaoferować swoje usługi dworowi Hiszpanii, zmieniając jednocześnie swoje nazwisko Fernão de Magalhães na Fernando de Magallanes.
PLANY OPŁYNIĘCIA ŚWIATA
Magellan zawarował w swojej ostatniej woli, że jego malajski tłumacz zostanie po jego śmierci wolnym człowiekiem. Tłumacz, który został ochrzczony jako Enrique () w Malakce, w roku, a został porwany przez sumatrzańskich handlarzy niewolników ze swojej rodzinnej wyspy, stał się pierwszym człowiekiem, który opłynął glob. Enrique został związany umową przez Magellana w czasie jego wcześniejszych podróży do Malakki i był u jego boku w czasie walk w Afryce, w czasie konfliktu Magellana z dworem portugalskim i wtedy, gdy organizowano flotę. Jednak, po wydarzeniach na Mactan i śmierci Magellana, pozostali kapitanowie statków odmówili uwolnienia Enrique. Ten zerwał umowę i zdołał zbiec. Jednak Antonio Pigafetta robił cały czas notatki językowe i najwyraźniej był w stanie prowadzić komunikację z miejscowymi w trakcie dalszej podróży.
Trzy pozostałe statki popłynęły na zachód do , który opuściły roku, kierowane do na przez pilotów Moro, potrafiących nawigować na płytkich wodach. Zakotwiczyły na 35 dni w pobliżu Brunei, gdzie Pigafetta opisuje przepych dworu radży Siripada (złoto, perły wielkości kurzych jaj itd.). Co więcej, Brunei mogło się pochwalić poskramianiem słoni i uzbrojeniem w 62 działa, 5-krotnie więcej niż miały statki Magellana. W Brunei lekceważono korzenie, które miały się okazać droższe od złota po powrocie do Hiszpanii. Pigafetta wspomina niektóre wyroby na dworze, jak , która nie była szeroko dostępna w Europie, i – monokle dopiero wchodziły w Europie do użytku.
Po dotarciu do (Wysp Korzennych), , udało im się zawrzeć układ z sułtanem Tidore, który był rywalem sułtana Ternate i sojusznikiem Portugalii, który teraz postanowił poddać się pod panowanie Hiszpanów. Statek "Concepcion", niemal doszczętnie stoczony przez świdraki, został spalony, a przyprawy przeniesione na "Victorię" i "Trinidad". "Trinidad" został jednak przechwycony przez Portugalczyków w czasie próby powrotu drogą przez Pacyfik. "Victoria" wyruszyła więc do domu roku samotnie i , dowodzona przez okrążyła , mając jedynie ryż jako racje żywnościowe. 20 członków załogi zmarło z chorób i głodu, zanim Elcaño dotarł do , posiadłości portugalskiej, gdzie wysłał na ląd 13 dalszych członków załogi celem zakupu pewnej ilości ryżu. Ci jednak zostali przez Portugalczyków potraktowani jak szpiedzy i zatrzymani.
FERDYNAND MAGELLAN
... [ Pobierz całość w formacie PDF ]