[ Pobierz całość w formacie PDF ]
JULIUSZ S�OWACKIFANTAZY (NOWA DE JANIRA)[DRAMAT W PI�CIU AKTACH]Tower Press 2000Copyright by Tower Press, Gda�sk 2000[O S O B Y:HRABIA RESPEKT, by�y marsza�ek powiatowyHRABINA RESPEKTOWA, jego �onaDI ANN A ich c�rkiSTELLAHRABIA FANTAZY DAFNICKIRZECZNICKI, marsza�ek powiatowy, jego przyjacielHRABINA IDALIAKSI�DZ LOGA, kapelanWO�DEMAR HAWRY�OWICZ, rodem Czerkies, stary major rosyjskiJAN, zes�any na Sybir w so�datyKAJETAN, kamerdyner hr. Respekt�wHELENKA, pokojowa IdaliiLOKAJ IdaliiKA�MUK, s�uga majoraRzecz dzieje si� na Podolu, oko�o r. 1841 - w trzech pierwszych aktach w domuhr. Respekt�w, wobu ostatnich - w maj�tno�ci hr. Idalii.]AKT PIERWSZY[SCENA I][Salon hr. Respekt�w.] [FANTAZY i RZECZNICKI, p�niej HR. RESPEKT][FANTAZY]Widzia�e� wasan, jakie w przedpokoju Hamadryjady, Laokonty, Psylle W ojca Adamaprzenaj�wi�tszym stroju Stoj� z lokajstwem w zgodzie... A nie tyle Lokaj�w...ile pos�g�w... a wszyscy Postaci wi�kszej ni�li chce natura. Bo ci lokaje s�sufit�w bliscy G�owami, a ich olbrzymia struktura Herkulesowe przypominacz�onki. S�dz� wi�c, �e i panny... dzi� znajdziemy Jako dryjady albo amazonkiNadludzkie... �lepy wi�c b�d� lub niemy, A ty rozs�dny... patrz za mnie - igadaj; Co cz�owieczego znajdziesz pod bosko�ci� Kszta�tu... wydob�d�... ojcawyspowiadaj Z politycznego sumienia, z jejmo�ci� Wejd� w jak najbli�szestosunki, a� ci si� Przyzna, pod jakie jarzmo zegnie zi�cia -S�owem, jak gdyby�zjecha� na komisj�, Gadaj - r�b - i patrz... a ja za dzieci�cia Ujd� i dam si�wszystkim za nos wodzi�.[RZECZNICKI] Lecz ciebie znaj�...[FANTAZY]Co�? �e kilka list�w,Kt�re w gor�czce mo�na by�o sp�odzi�,Przepisa� nawet przez p�atnych kopist�w,Samemu nawet pisa� nie umiej�c,�e kilka list�w, kt�re na PodoluPanny czyta�y wyuczone mdlej�c...I krzycz�c: �Ach! ten list na KapitoluBy� napisany... a ten z WezuwiuszaLecia� jak go��b a� na Ukrain�!"�e wykrzykniki te: �Ach, co za dusza!Ach, co za d�ugie o [.............J"1Brzmia�y tu stokro� razy... to ja, hrabia Fantazjusz, g�upim by�... ju� nie mamprawa? A c� to, powiedz, jest opinia babia? Czy to szacunku godna rzecz?... czystrawa, Na kt�rej serce tyje?... czy poduszka, Na kt�rej g�owa le�y? M�jRzecznicki, Ty m�j swat... ty m�j - raczej moja dru�ka, Bo si� jak pannasp�oni�, w jezuicki Talerz wlepiwszy me panie�skie wzroki; Ty mnie zachwalaj...wyno� pod lazury, Nad Wezuwiusze, nad Alpy, ob�oki! M�w, �em napisa� poemat...ponury0 czterech wiatrach... z�o� mi� jak barana, A mnie pozw�l si� troszeczk� zagapi�1 z siebie lakier byro�ski szatana Zrzuci�...[RZECZNICKI]Fantazy! mo�esz si� poszkapi� I �le wyj��...[FANTAZY] Jak to?... [RZECZNICKI]Pierwsze z�e wra�enie Trudno si� �ciera...[FANTAZY]Nie dbaj, nie dbaj o to!...Je�li zakocham si� - to si� odmieni�;Je�li nie... Hrabia Respekt...W tym miejscu brzeg karty r�kopisu by� uszkodzony ju� za czas�w pierwszegowydawcy, A. Ma�eckiego.[SCENA II][CI� SAMI i HR RESPEKT] [HR. RESPEKT]Jak to? - co to?Sami? - nikogo na wasze przyj�cie?... Sami?... Przepraszam was za moje baby -Przynajmniej tu was...[RZECZNICKI][na stronie do Fantazego]Nie chod� mi po pi�cie! [HR. RESPEKT]Przynajmniej tu was moje g��wne sztaby Przedpok�j owe...[FANTAZY][do Rzecznickiego]Rekomenduj �e mi�!...[RZECZNICKI]Hrabia Fantazy... m�j przyjaciel...[HR. RESPEKT]Mi�yB�dzie mi w domu go��... ziemia o ziemi� Nasze dwa dwory... a bogdajby by�ySerce o serce... nasze dwa... stosunki!... Lecz gdzie� to moja �ona... ifiglarne C�rki? - gdzie moje kobiety?... Korunki M�wi�... czy jakie gdzieromanse czarne Gryz� po k�tach i ��� w sobie p�odz�?[do lokaja]Kajetan... go�ci zaanonsuj paniom! -Ha... ot� przecie i s�- ot� wchodz�.[SCENA III][Wchodz� HRABINA RESPEKTOWA, DIANNA i STELLA.J[HR. RESPEKT] Hrabia Dafnicki. [HRABINA]Pana opisaniomRzymu winni�my bardzo mi�e chwile!Znamy go dobrze... taki ogie� w pi�rzeI tyle serca, entuzjazmu tyle!Ach! listy pana... to s� na marmurzePisane law�... Czy prawda, Dyjanno?Te dwie fontanny, co przed WatykanemJak duchy - t�cz� opasane rann�,Ten krzy� drewniany w Cyrku - ach! my z panemDawno si� znamy... dawno...[FANTAZY]To by� mo�e,�e�my si� znali przed �mierci�...[HRABINA]S�ysza�am,�e pan jest mistyk... teraz si� za�o��,�e pan jest mistyk... Ach! jak ja si� ba�am,�e pana znajd� mistycznym...[HR. RESPEKT]Marianno,Nie zaczynaj�e zaraz z go�ciem k��tni!Prosz� was za mn�... prosz�... Ty, Dyjanno,Zagrasz nam... A was ostrzegam, �e smutniLudzie s� w moim sercu podejrzaniO brak szczero�ci...[Wychodz� wszyscy opr�cz hrabiny.][SCENA IV][HRABINA, KAJETAN][HRABINA]Kajetanie![LOKAJ KAJETAN wchodzi.][KAJETAN]Pani,Co pani ka�e?...[HRABINA]Ka� zap�dzi� trzodyNa ma�� ��k� w ogrodzie!... Niech staryAnton zapu�ci swoj� sie� do wodyI sam pod wierzb� si�dzie - obok paryCh�opi�t plot�cych koszyki -jak w Tassie.Opodal �e�c�w postawi� gromad�I niech �piewaj�. Anna niechaj pasieKozy na ska�ach. - Ach! pu�ci� kaskad�!Pami�taj pu�ci� kaskad� wieczorem,Wprz�d nim wstaniemy od sto�u... Ach, jeszczePowiedz Dubynie, niech stanie za dworemI pie�� Padury �piewa!...[KAJETAN]Ale deszczePopsu�y rur� w kaskadzie...[HRABINA]Nowina!No, to nie puszcza� wody...[KAJETAN] Ale, pani... [HRABINA] Ale - co ale? [KAJETAN]Ale dzi� DubynaPojecha� kupi� cukru i arakuDoBerdyczowa...[HRABINA]No, to si� bez dumy Obejdzie... ale pomnij o rybaku, Trzodach... i...[KAJETAN]Suma do sumy Rybak i trzody...[HRABINA]I ma�e ch�opi�ta, Kt�re koszyki plot�...[KAJETAN]I koszyki.[HRABINA]I �e�ce...[KAJETAN]Ale pszenica po��ta!...[HRABINA]M�j Kajetanie, r�b, co chcesz... Ten dziki Ogr�d angielski... to k�opotprawdziwy![KAJETAN]Zawsze czego� w nim brak: to si� altana Z�amie, to [z] wzg�rza krzy� umy�lniekrzywy Zwali... o ma�o co nie zabi� pana. Ach, jaka, jaka z tym ogrodem biada![KAJETAN wychodzi][HRABINA]Stelko!10[SCENA V][HRABINA, STELLA, p�niej KAJETAN][STELLA][za scen�]Co?-[HRABINA]Stelko, chod� tutaj![STELLA] [wchodzi]Co, mamo?[HRABINA]Czy pan Fantazy ju� z Dyjank� gada?[STELLA]Nie...[HRABINA]Zostaw, Stelko, j� w salonie sam�, A ty id� dziadka odwied�... potem bia�oUbierz si� ca�a... i wiesz tam... nad stawem, Pod brzoz� nasz� p�aczk� sta�...pod ska�� I wab �ab�dzie - bo my niezabawem Wyjdziemy z go��mi pod d�b WernyhoryPi� kaw�.[STELLA]Dobrze, mamo - ale potemPozwolisz mi p�j�� z Hank� na nieszpory?[HRABINA]Dobrze... Lecz co� to widz�? - Ach, pod p�otem Kibitka jaka� i konne Baszkiry.11[do wchodz�cego KAJETANA]Co to?...[KAJETAN]Oficer moskiewski, gwardzista...[HRABINA]Pro�!... Ach! dr�� ca�a... Nie wiesz, czy kwatyry ��da?[KAJETAN]Nic nie wiem... [HRABINA]Pro�!... Matko przeczysta!Je�li to jaki feldjegier... Dr�� ca�a...Id� - ostrze� ojca, Stelko![Stella wybiega.][SCENA VI][HRABINA, MAJOR][HRABINA][do wchodz�cego MAJORA]Witam pana... Kog� mam honor?...[MAJOR]Pani nie pozna�a?[HRABINA]Ach! Pan Wo�demar!... Ach! co� za kochana SiurpryzaL. M�u!... Steluniu!Dyjanko!Wbiegaj� [wo�ani, a za nimi FANTAZY i RZECZNICKI.]12[SCENA VII][HR RESPEKT, HRABINA z c�rkami, MAJOR, FANTAZY, RZECZNICKL][HR. RESPEKT]Co to jest?[HRABINA]Patrzcie... nasza dawny znajomy![HR. RESPEKT]Ach Major! - Przyj��e go pe�n� szklank�! Iluminowa�e m�j dach poziomy! Cukremwysypa� srebrnym m�j dziedziniec I zamieni� mu w Sybir! - M�j ty drogi![�ciska go.]Teraz�e widzisz... ot ja, Ukrainiec,Ju� nie tw�j wi�zie�... ju� tobie bez trwogiPatrz� za mundur... czy ze� nie wyzieraJaki r�g bia�y carskiego ukazu...Panowie... w r�kach tego oficeraBy� m�j los... a on, m�wi�, ani razuNie da� mi uczu� niewoli... i owszem -Gdym z �on�, z dzie�mi w pobli�u TobolskaSiedzia� zas�any tam... jakoby w zdrowszemDla mnie powietrzu, aby d�uma polskaNie zarazi�a mi sk�ry... bo wiecie,�em takiej rz�du pieczo�owito�ciO moje zdrowie... jako tu w powieciePierwszy urz�dnik, dozna�... on, lito�ciPe�ny, widz�c mi� z c�rkami i z �on�W ma�ej wioszczynie... w dziurawej stodole,By� nam pomoc� wtenczas i obron�Tak, �e nas wszystkie sybirskie EoleNie rozdmucha�y...[MAJOR]Szcz�sny, �e�cie w zdrowiu.[HRABINA]A jak si� ma pop Osip?13[MAJOR]Pjany z dusz�...[STELLA]A moje gile czerwone?...[MAJOR]W pustkowiu�wiszcz� po drzewach i w r�e si� pusz�,Smutne, �e nie ma panny na Sybirze.[STELLA]A oswojone szczygie�ki?... [MAJOR]Jak w raju Ukaznaczeja...[DIANNA]A trzy polskie krzy�e?...[MAJOR]Stoj�...[HRABINA]A pani Potopof?[MAJOR]Przy czaj uW zielonej sukni...[HRABINA]I zawsze w zielonej?[MAJOR]I w kokoszniku.[STELLA]14Z kt�rego ja chcia�am Zrobi� gniazdeczko suczce oszczenionej. Ach, jak tam zimnoby� musi! - Zadr�a�am My�l�c, jak zimno tam pani Potopof! Dyjanko, a nasz?[DIANNA] Kto nasz?... [STELLA]Kto?... Nasz... drogi,Nasz biedny pan Jan... co na czele ch�op�wZ kos� wzi�ty by�... On taki ubogi,A taki dobry... aresztant... i takiPi�kny jak Micha� Anio� na obrazie...[MAJOR]Ten wasz przyjaciel da� nam si� we znaki: Buntowa� nam lud... a dzi� na KaukazieBije si�, w proste pos�any so�daty.[STELLA] Patrzaj, Dyjanko!... [HRABINA]Do��, SteluniuL. Prowad� Pana majora do polskiej herbaty, Kt�r� przyrzek�a� jegoucz�stowa� Zakwas sybirski...[Wchodz� wszyscy opr�cz Fantazego i Rzecznickiego.J[SCENA VIII][HR FANTAZY, RZECZNICKI][FANTAZY]O nas zapomnieli...15[RZECZNICKI]Gniewasz si�?...[FANTAZY]O! nie.[RZECZNICKI]Lecz troch� zazdro�cisz.[FANTAZY]Czego?[RZECZNICKI]Dyjanny spojrze� - i �ez Stelli.[FANTAZY]Jeszcze nie kocham...[RZECZNICKI]Ale ju� si� z�o�cisz.[FANTAZY]Wcale nie... Ale powiedz mi, Rzecznicki, Kto to jest - �w to pan Jan - wzi�ty zkos�?...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
